(Blog van 22-12-2016)

Het einde van het jaar staat voor de deur, of beter gezegd, de pakjesbesteller staat er. Hoe ongelooflijk druk de postbestellers het hebben in deze laatste maand van het jaar is bijna niet te bevatten. Sinterklaas, Kerst en nieuwjaar. Het zijn kennelijk de beste redenen om massaal pakjes te gaan bestellen en versturen. PostNL, DHL, GLS en dergelijken huren massaal bestelautootjes en busjes bij om de consument te bedienen met de dozen die in Nederland en Europa rondvliegen in deze twaalfde maand. Ook de uitzendbureaus varen wel bij het leveren van de tijdelijke extra chauffeurs. De verschillende uitzendorganisaties doen hun stinkende best om al die busjes en bestelwagentjes op de weg te krijgen en te houden. De tijdelijke bestellers zijn niet aan te slepen. Het leuke hierbij is dat deze bestellers eigenlijk ook al op bestelling waren. Door de logistieke jongens besteld bij de uitzenders. En geleverd, want kijk eens op de weg hoeveel er ‘en route’ zijn…..

BOL.com maakte het een beetje te bont en is inmiddels al op de vingers getikt. Vuurwerk versturen via het postnetwerk is niet toegestaan. Veel te gevaarlijk uiteraard. Maar wie controleert er al die (inter)nationale pakketten die verstuurd worden? En met de recente aanslag in Berlijn: wie controleert er de bewegingen van de goederen én het transport? Stel je voor dat de betreffende Poolse vrachtwagen door zieke geesten zou zijn volgeladen met explosieven? Ik moet er écht niet aan denken!

Het is overigens nog veel te eenvoudig om vanuit een willekeurig EU land gevaarlijke vracht te versturen via de weg. Niemand controleert daadwerkelijk de inhoud van de dozen en pallets die in de verschillende logistieke centra worden overgeslagen, onderweg naar hun bestemming. De verladers worden op hun blauwe ogen vertrouwt als het aankomt op de inhoudsopgave. Vuurwerk, chemicaliën, wapens en andere slechte waar kan door vrijwel iedereen worden aangeboden aan het netwerk onder begeleiding van een valse paklijst. Verstuur een kilo springstoffen als “sinterklaaskadootje” of als “relatiegeschenk”. Pak een browning stevig in met een doos patronen en label het als “wijn” of als “kerstpakket”. Stuur deze dan naar iemand met helemaal verkeerde bedoelingen. Het kan in theorie echt allemaal. En in de praktijk dan? Is het praktisch ook zo makkelijk? Hier luidt helaas het antwoord dat diverse bronnen binnen de logistieke wereld hebben mij inderdaad te kennen hebben gegeven dat de controle op inhoud en bestemming hier te kort schiet. En ook dat de logistieke wereld zich hier bewust van is.

Controle. Dat is waar we steeds meer naar toegroeien. En wellicht groeien we hier wel te langzaam naar toe. Het is immers wachten op een ramp van groter formaat, of een aanslag met de meest vreselijke gevolgen voordat we hier vanuit de politiek en het bedrijfsleven een versnelling inzetten. Een inhaalslag die moet worden gemaakt.
Daar waar we met AEO, bemoeienissen vanuit de ACN, registratiemaatregelen als “known consignor” (bekende afzender), röntgen-scanning, snuffelhonden en fysieke controles de luchtvracht beveiligen schieten we nog schromelijk tekort bij de zogeheten landvracht. We weten gewoon eigenlijk niet wat er op de weg rondrijdt. En het is wachten op de eerste malloot die hier gruwelijk misbruik van maakt. Wat een fijne kerstgedachte……

Hoe kunnen we hier dan een soort 1984-visie van Orwell snel en geaccepteerd implementeren? Wie en wat is hier voor nodig? Om te beginnen lijkt het me een goede beweging als het bedrijfsleven de politiek eens een keertje voor is. Laten we de wetgever eens niet afwachten en snel ons eigen verstand volgen. Zorg voor een adequate veiligheidscontrole op alle landvracht. En een AEO certificaatje is bij lange na voldoende in dit geval. Laten we AEO daarom als een papieren extraatje beschouwen, die de schijn ophoudt dat er met een dergelijk certificaat een veilige supply chain is. Want het blijft niet bij een eenvoudige toegangscontrole op het bedrijfsterrein, een proforma-screening van nieuwe medewerkers, het regelmatig controleren van de boeken op vreemde financiële stromen en het beschrijven van de processen in het bedrijf. Nee, dit moet veel dieper gaan dan dat: camera’s en live bewaking, VOG’s, röntgen-scanning, GPS tracking en bewaking hiervan (als een chauffeur rust heeft mag een voertuig dus niet bewegen) en échte directe lijntjes met de instanties die moeten kunnen ingrijpen als het een keer mis dreigt te gaan. Op een andere krijgen we dit beveiligings-gat gewoonweg niet gedicht. En ja, dit klinkt inderdaad allemaal heel rigoureus. De tijd van halve maatregelen is hier namelijk echt ruim over de uiterste houdbaarheidsdatum heen.

Er rijden op dit moment in Europa honderdduizenden vrachtwagens rond met lading die gewoonweg niet 100% bekend is. Honderdduizenden mogelijke wapens die door de IS zijn beschreven in een manifest, een soort gebruiksaanwijzing, waarin wordt opgeroepen om vrachtwagens te gebruiken voor aanslagen. Want het is te moeilijk geworden om dit tegenwoordig bij vliegtuigen te doen. Hier zijn de veiligheidsmaatregelen dermate aangescherpt dat misbruik vrijwel onmogelijk is geworden. We zagen echter jammerlijk genoeg in Nice en in Berlijn dat het met landvoertuigen nog allemaal wel kan.

En wat dan te doen met busjes en bestelwagens? En personenauto’s? Daar is nog steeds gemakkelijk aan te komen door vrijwel iedereen. En deze kunnen in ondergrondse en geheime garagetjes door Jan en alleman geprepareerd worden voor god-weet-wat.
Tot zover dan deze veilige Kerstgedachte. Controle is dus nodig, en snel. Want net als bij de dopingcontroles in de sport lopen we zoals gewoonlijk altijd 1 stap achter de misdaad aan. Laten we daarom ons uiterste best doen er voor te zorgen deze stap zo klein mogelijk te laten zijn door een inhaalmanoeuvre te maken en de gaten in de logistieke beveiliging te dichten. De tijden van de touwtjes uit de brievenbus laten hangen, de onbewaakte garderobe en de naar waarheid handgeschreven BVA’tjes behoren helaas tot de geschiedenis. Een vorm van nostalgie waar we rap overheen moeten stappen. De wereld ís namelijk geen veilige plek meer. Al láng niet meer. Helaas.